احادیث خصلت‌های موثر در تکمیل ایمان

مراد از عبارت «لَا یَکونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً حَتَّى یَکونَ فِیهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ» این است که این سه خصلت، در تکمیل ایمان مؤمن، دارای تأثیر بوده و از صفات برجسته است. «سُنَّه مِنْ رَبِّهِ وَ سُنَّه مِنْ نَبِیِّهِ وَ سُنَّه مِنْ وَلِیِّهِ» یعنی اینکه انسان باید سنّت، روش و ادب را از این سه مبدأ اَعلی فرا بگیرد. ▪

«فَاَمَّا السُّنَّه مِنْ رَبِّهِ فَکتْمَانُ سِرِّهِ»: سنّت خدا این است که سِرّ یا غیب خود را مَستور نگه می‌دارد. سؤال این است آیا فقط اسرار مربوط به خودش را حفظ می‌کند؟ خیر! نسبت به اسرار مربوط به دیگران هم همین وضع را دارد. به عنوان یک سنت الهی، هر چه از دیگران پیش شما به عنوان سرّ است، آن را مکتوم نگه دارید. این یک ادب است، ادب الهی. خیلی از مشکلات جوامع و از جمله مشکلات جامعه‌ی ما، ناشی از این است که اسرار را افشاء می‌کنند. ▪

«وَ اَمَّا السُّنَّه مِنْ نَبِیِّهِ فَمُدَارَاه النَّاسِ»: و اما سنّت پیامبر خدا؛ با مردم مدارا کنید، حتی با کسانی که صددرصد با آنها هم عقیده هم نیستید. بله، آن‌جایی که جای امر به معروف است، امر به معروف کنید و آنجایی که نیاز به نهی از منکر است، نهی از منکر کنید. آن‌جایی که جای جهاد فی سبیل الله است، جهاد کنید. بعضی‌ها هستند که به نقطه‌ا‌ی خاص عقیده پیدا می‌کنند و یک ذره‌ به این طرف و آن طرفِ موضوع نگاه نمی‌کنند، این، روشِ اولیای دین نیست. ▪

«وَ اَمَّا السُّنَّه مِنْ وَلِیِّهِ فَالصَّبْرُ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ» و بالاخره روش ائمه دین، که صبور بودن است. آنها سختی‌ها را تحمل می‌کردند، چه سختی‌های شخصی و چه سختی‌های عمومی، مثل تحریم و توطئه‌های گوناگون. در مقابلِ همه‌ مشکلات صبر می‌کردند و از راه بر نمی‌گشتند، ایستادگی و مقاومت می‌کردند. این را هم باید از اولیاء‌الله یاد بگیریم.